فنگ شویی به معنای باد و آب است( فنگ یعنی باد و شویی به معنی آب میباشد). توجه کنید که تلفظ صحیح این کلمه، فِنگ شویی (Feng shui) است و به زبان چینی این گونه نوشته می شود: (風水) .
فنگ شویی یک فلسفه ی باستانی در چین است که برای پیدا کردن دکوراسیون مناسب و چیدمان درست اشیا در ساختمانهای مسکونی، تجاری، اداری و امثال آن استفاده میشود تا بهترین اثر را بر سلامتی، شادی، موفقیت، هماهنگی و بهطور کلی انرژی مثبت داشته باشد. مهمترین چیزهایی که باید رعایت کرد، پرهیز از بی نظمی و هرگونه انباشتگی، استفاده از رنگهای مناسب، خطوط منحنی و در نظر گرفتن جهت های مناسب است. افراد زیادی هستند که بدون دانستن لغت فنگ شویی همواره در حال تغییر دکوراسیون منزل و محیط کارشان هستند و به صورت دورهای چیدمان منزلشان را عوض میکنند.
جئو پو محققی است که ریشه عبارت فنگ شویی را از میان بقایای دفن شده کتب و تفاسیر گذشتگان خارج کرده است. وی دراین باره مینویسد:"فنگ شویی یکی از پنج هنر متافیزیک چینی است که به عنوان علم هوش و فراست طبقه بندی شده است."
فنگ شویی یک سیستم متافیزیکی(غیر مادی) است که هدفش هماهنگ کردن افراد و محیط با یکدیگر است. این ویژگی ارتباط تنگاتنگی با متد فلسفه تائو دارد. تائو نیز به اصل ارتباط اشیا و انسان اعتقاد دارد.
چرا فنگ شویی ترکیبی از علم و هنر است؟
زیرا هنر بررسی محیط از لحاظ زیبایی و کیفیت و ارتباط آن با زندگی می باشد و از نظر علمی فنگ شویی علم ارتباط و انتقال جریان انرژی میان جانداران است.
بهره بردن از تمرینهای فنگ شویی شما را در استفاده از نیروهای نامرئی موجود در طبیعت بهرهمند میسازد و جریانساز حرکت در مسیر طبیعی جهان برای شما خواهد بود.
فنگ شویی در ابتدا برای ساخت و طراحی ساختمانها ارائه شد تا با سبکی که ارائه میدهد، خانهها را اصولی و مساعد بنا کند. این بدان معناست که ارتباط بین زندگی مدرن و طبیعی کاملاً با فنگ شویی منطقی و اجرایی است، اما از لحاظ علوم قابل اندازهگیری، امکان سنجش برای این معیارها وجود ندارد؛ بلکه بازخوردها و نتایج کاملاً بر احساسات و شرایط درونی افراد تأثیرگذار خواهند بود. و نکتهای که باید ذکر کرد این است که فنگ شویی اساس علمی ندارد (البته علوم تجربی و مدون، نه علوم چینی). این موضوع بیان شده تا انرژیهای عرفانی و ماورایی که در زندگی انسانها جاری میشود را توجیه کند. هر چند نتایج قابل استنادی برای بررسی ندارد، ولی مورد توجه بسیاری از افراد در سراسر دنیا قرار گرفته و حتی در دانشکدههای سراسر دنیا نیز مورد تحقیق و بررسی قرار میگیرد.
در فلسفه فنگ شویی، چی Qi) یا(chi نوعی انرژی است که اگر در حالت مثبت باشد شنگ چی (Sheng chi) یا (دَم کیهانی) یا (انرژی حیاتی) نامیده میشود و شانس خوب را به انرژی فیزیکی، روابط عاطفی و رفاه مادی تبدیل میکند .جریان داشتن درست و مناسب چی در خانه بسیار مهم است.
اما اگر چی راکد بماند و نتواند جریان آزادانهای داشته باشد به انرژی مخربی تبدیل میشود که شا چی (Sha Chi) یا همان شا نامیده میشود.
انباشتگی و بی نظمی (مثلاً اتاق نامرتب و لباس های انباشته شده روی هم، یا وسایل بیمصرف داخل کیف، یا در راهرو و تراس ساختمان) موجب میشوند چی نتواند آزادانه به حرکت درآید و به شا چی تبدیل میشود.
از آنجایی که چی در خطوط منحنی حرکت میکند و شاچی در خطوط تیز و شکسته، باید توجه داشت که برای جریان داشتن چی باید از خطوط نوک تیز اجتناب کرد. مثلاً وسایلی که لبه گرد دارند بهتر از وسایل نوک تیز و گوشه دار هستند.
اصل یین و یانگ
در تئوری تائو، یین و یانگ دو اصل ضروری در فنگ شویی هستند. در این اصول، اعتقاد بر این است که بین یین (زنانگی) و یانگ (مردانگی) وجود تعادل امری ضروری است و سعی در به تعادل رساندن آن هاست؛ چرا که اساس زندگی، خوبی، بدی، شادی و موفقیت همگی در زن و مرد و تعادل میان آنها حاصل می شود. هر چند در تائوئیسم بین یین و یانگ تضاد وجود دارد، اما همین تضاد باعث ایجاد وابستگی میان آنها میشود و نتیجه آن، تعادل را به وجود میآورد.
با توجه به سنت و متون مربوطه، فنگ شویی بیان میکند که همه چیز با درجههای مختلف از پنج عنصر تشکیل میشود: چوب، آتش، زمین، فلز و آب. به همین دلیل عدد ۵ در چین عدد بخت است. چینیان معتقدند این عنصرها نشانگر تغییر هستند و هر یک عنصر بعدی را میآفریند.
چرخه سازنده:
این عنصرها نشانگر تغییر هستند و هر یک عنصر بعدی را میآفریند یعنی: آب، چوب را تغذیه میکند. چوب، سوخت آتش است. آتش، خاک را (به شکل خاکستر)به وجود میآورد. فلز از خاک بدست میآید. فلز پس از ذوب میتواند مانند آب جاری شود.
چرخه مخرب:
اگر این عنصرها به صورت نادرست استفاده شوند (یکی در میان استفاده شوند) خطرناک میشوند و چرخه مخربی ایجاد میکنند. زیرا: آب، آتش را خاموش میکند. آتش فلز را ذوب میکند. فلز، چوب را میبرد. چوب، خاک را میفرساید. خاک، آب را آلوده میکند.
چرخه تضعیف کننده یا تحلیل برنده:
این چرخه برعکس چرخه سازنده است زیرا آتش چوب را تحلیل میبرد. چوب آب را ضعیف میکند. آب فلز را، فلز خاک را، و خاک آتش را تحلیل میبرد. چرخه تحلیل برنده با چرخه مخرب فرق دارد زیرا چرخه مخرب «شا چی» تولید میکند ولی چرخه تحلیل برنده انرژی منفی ایجاد نمیکند فقط عنصر مورد نظر را کمی ضعیف میکند و اگر عنصری بیش از حد وجود داشته باشد میتوانیم از چرخه تحلیل برنده استفاده کنیم تا بدون ایجاد انرژی مخرب تعادل را در محیط به وجود بیاوریم.
در فنگشویی باستانی بر اساس شرایط جوی و محیطی زمین هر یک از عناصر پنجگانه را به یکی از جهات جغرافیایی اختصاص میدادند که تا به امروز در کلیه متون فنگشویی به جای خود باقی است. هر جهت (شمال-جنوب-شرق-غرب-شمال شرقی-شمال غربی-جنوب شرقی-جنوب غربی) با یکی از عناصر پنجگانه در ارتباط است و برهم تأثیر دارند. هنگام دکوراسیون یا حتی هنگام ساختن ساختمان به این جهتها دقت میکنند.
آب <-- شمال
چوب <--- شرق، جنوب شرقی
خاک <-- مرکز، شمال شرقی، جنوب غربی
فلز <-- غرب، شمال غربی
جدول عنصرها، جهتها، رنگها و نمادها
شکل |
تصویر |
جهت |
رنگ |
عنصر |
خطوط موجی دایره |
لاک پشت |
شمال |
مشکی/آبی تیره |
آب |
مستطیل |
اژدها |
شرق/ جنوب شرق |
سبز/آبی روشن |
چوب |
مثلث |
ققنوس |
جنوب |
قرمز/ارغوانی |
آتش |
مربع |
امپراطور |
مرکز/ شمال شرقی/ جنوب غربی |
زرد |
خاک |
دایره/ بیضی |
ببر |
غرب/ شمال غربی |
سفید/نقره ای |
فلز |
نقشه انرژی فنگ شویی که باگوا (bagua) نامیده میشود، یک هشت وجهی است که حاوی نمادهای چینگ میباشد و در آن از علوم و فقه شانگهای بهره برده شده است. دانستن باگوا به شما کمک میکند تا ارتباط بین مناطق و اشیاء مختلف خانه را بهتر درک کنید و میان آنها بهترین اتصال را به وجود بیاورید.
باگوا اساساً یک الگوی نقشه برداری از محیط خانه است که به وسیله آن شما میتوانید محیط خانه را سرشار از عشق، سلامت و ثروت کنید. همچنین میتوانید برای تعیین نحوه قرار گیری مبلمان و دیگر اشیاء درون خانه با حداکثر کارایی آنها استفاده ببرید. اولین محل استفاده از نقشه باگوُا، ورودی خانه برای به جریان انداختن انرژی است و سپس اتاقها و بعد مناطق باقی مانده. به عنوان مثال فضای خردمند محل قرار گیری کتابها و کتاب خانه در خانه است در حالی که فضای عشق محلی است که به طور مثال قاب عکس عروسی در آن محل قرار میگیرد.
قطب نمای فنگ شویی چیزی شبیه به یک قطب نمای معمولی است. این قطب نما اساساً با ویژگیهای قطب نمای مغناطیسی مورد استفاده در زندگی روزمره اختراع شده است تا موقعیت قرار گیری اشیا و حتی خود ساختمان را به درستی تعیین کند. به این قطب نما لو – پِن می گویند، لو به معنی همه چیز و پن به معنی کاسه است. باستانیان بر این باورند که همه اسرار هستی در این قطب نما نهفته و با آن میتوان به ناشناختهها دست یافت.
این قطب نما برای تعیین جهت درست بهکارگیری لوازم و اشیا و هم چنین محل صحیح چیدمان آنها در خانه استفاده میشود. به منظور بهکارگیری اصول فنگ شویی در محیط نیازی به داشتن این قطب نما نیست، بلکه کافیست با یک تعیین جهت مغناطیسی که با آهنربای معمولی نیز امکان پذیر است، همه چیز را سر جای خود قرار دهید. اما اگر تصمیم گرفتهاید که در این موضوع عمیقاً وارد شوید، وجود قطب نمای مذکور بینش پیچیدهای برای شما فراهم خواهد کرد.
مربع لوشو (Lo Shu Square) نوعی مربع جادویی ۳ در ۳ است که احتمالاً باستانیترین روش استفاده از فنگشویی به حساب می آید و طبق افسانههای چینی، امپراتور یو آن را بر لاک یک لاکپشت غول پیکر پیدا کرده است. به هر خانه این مربع یک عدد تعلق دارد. از هر طرف که این اعداد را جمع کنیم حاصل آن ۱۵ میشود. کل خانه یا ساختمان، اتاق، دفتر کار، میز و هر چیزی را میتوان بر اساس مربع لوشو و با در نظر گرفتن جدول بالا چید تا بهترین نتیجه را بدهد و هر بخش از خانه به یک حوزه زندگی انسان (مثلاً روابط، سلامتی، حرفه، ...) مربوط میشود. البته از مربع لوشو به چند روش مختلف میتوان استفاده کرد :
روش رایج:
۱- دورنمای کاری-شغلی، منزلت شما از دیدگاه خودتان
۲- ارتباطات از هر نوع به خصوص ارتباط عاطفی، ازدواج، شراکت و همراهی طولانی مدت
۳- روابط خانوادگی، گذشته، نیاکان شما
۴- خوشبختی و سعادت
۵- سلامتی جسمی
۶- خدا و ارواح، آنهایی که قادر به کمک به شما هستند
۷- کودکان، باروری، خلقت، علایق و اوقات فراغت، هدیههای جالب
۸- دانش و تحصیلات، نوآوری و خلاقیت
۹- شهرت، نام نیک، احترام برای شما
فنگ شویی بر روی رنگ نیز تمرکز بالایی دارد. شگفت انگیز است که چگونه رنگهای موجود بر روی دیوارها، مبلمان و اکسسوریها طوری انتخاب شوند که جریان انرژی در خانه شما را تحت تأثیر قرار دهند. اگر شما عاشق دکوراسیون خود هستید اما هیچ راه چارهای ندارید که با وارد کردن فنگ شویی در محیط خانه خود باز هم از روش قدیمی خودتان استفاده کنید، شما باید از پالتهای رنگی استفاده کنید که برای خانه شما سودمند و مفید باشند. این فنگ شویی است که شما را در مسیر قرار خواهد داد.
فنگشویی بر این اساس است که رنگها اثر قوی و قابل توجهی روی افراد و عملکرد مغزی آنها میگذارد. چند مورد از اثر رنگها به این قرار است: برای خوش شانسی از رنگ قرمز استفاده میشود. این رنگ بهترین گزینه برای ورودی منزل است. زرد و بنفش رنگهای مبارک و سودمندی برای روحیه انسان تلقی میشوند. برای تازگی و رشد از رنگ سبز استفاده میشود.
رنگهای تیره باعث احساس آرامش و نیز ممکن است باعث پایین آوردن خلق شوند در حالی که رنگهای روشن باعث افزایش انرژی و شروع انجام کار میشوند. نارنجی و قهوهای سمبلی از سلامتی و دانش هستند.
در حالی که آینهها در دکوراسیون کاربرد دارند، در فنگشویی به عنوان وسیلهای برای جذب کردن، حرکت یا تغییر جهت انرژی بکار برده میشوند. آینهها باعث بزرگ شدن یک فضا، صاف کردن دیوار، یا پنهان کردن فضا بکاربرده میشوند. در فنگشویی اغلب آینهها به شکل دایره یا هشت ضلعی هستند. نکته مهمی که در مورد آینهها در فنگشویی وجود دارد این است که آینهها باید کامل بوده و به شکلی نباشند که اشیا را تکهتکه تقسیم کنند.
ضرورت بکارگیری ساعت در فنگشویی اندازهگیری گذر زمان است. فضاهای مناسبی در خانه برای نشان دادن ساعت وجود دارد. آشپزخانه، اتاق نشیمن یا اتاق کار از بهترین جاها هستند. وجود ساعت در اتاق خواب ضرورت دارد.
در فنگشویی بکار بردن نقاشیهای متعدد میتواند انرژی محیط را از لحاظ سلامتی، دانش، خانواده، عشق، شهرت و ثروت افزایش دهد. برای افزایش طول عمر و سلامتی بیشتر عکسهایی از آهوی کوهی، دختران زیبا، درخت کاج یا بامبو را در سمت راست نصب میکنند. برای ایجاد فضای دانش و معرفت از رنگ زرد و بژ برای محیط استفاده میشود. برای پیشرفت شغلی اتاق کار را در قسمت شمالی خانه قرار میدهند. از رنگ سفید در منزل برای استحکام پیوند خانوادگی استفاده میشود.